Rabu, 28 Agustus 2019
3 Musa / Imamat 25:39-43
Manghaholongi Angka Na Pogos
Turpuk ta
dibornginon na tarsurat sian 3 Musa manang Kitab Imamat. Na marisihon sude
angka aturan, uhum dohot patik naingkon siulahononthon, siihutton ni bangso
Israel.
Angka aturan
taringot tu parsombaon, pamelean, ari raya ni ugamo, etika manang ruhut-ruhut
ni parngoluo ditaurhon do di 3 Musa. Jala on do hasurungan ni Bangso Israel
marimbangkon angka bangso na asing na ni lewatan ni Nasida di na ruar Bangso
Isarael sian Mesir laho manopy Huta Kanaan. Asa Nasida gabe Tiruan na denggan
diangka Bangso na So Mananda Jahowa.
Dilehon Jahowa tu Bangso i, ragam ni angka aturan dohot uhum asa dung sahat nasida di Tano Kanaan, nunga be adong na boi sipeopon ni Bangso i, ndang be ganggu manang adong sungkun-sungkun aha do nanaeng siulaon, sipatupaon dohot siihuthononton, songon dia do parsombaon, pasahathon pelan tu Jahowa, jala songon dia do Bangso i, marsaor rap donganna sabangso dohot na so sabangso.
Huria ni Tuhanta,
Sada
Ilustrasi adong sada baoa, naung tammat SMP denggan Nilaina, jala berencana
naeng mambuat STM di Kota. Laos dipaboa ma tu Tulang na, mansai las do roha ni
Tulang nai, jala dipaboa bere nai do na hurang biaya na. Laos di suru asa
digadis bere nai Horbo ni Tulang na dihuta iasa adong biaya tu
persingkolaaanna, alai dung diboto nantulangna na naeng marsingkola tu Kota,
jala digadis Horbo na pintor di dok nantulang na ma “Ai sian dia dipatupa ibana, ginjang ma
rohani bereme, naeng singkola tu Kota,
mangan pe terancam, pantang so pajagojagohon i, nang ditanda i dirina”,
Huria ni Tuhanta,
Naung
marturpuk be do parngoluon ta, ndang adong na sarupa. Adong na mamora, adong na
pogos, adong Pengusaha adong parkerejo, adong Induk somang, adong anak somang,
adong Adong Pejabat adong rakyat biasa. Tung pe adong perbedaaan i, asa boi do
saling melengkapi diparngoluon ni Jolma. Tung pe realitas na, boi ma dohonon
ditingki sinuaengon tung dao do. Isara na Pejabat naingkon pamajuhon angka na
ginomgomanna, hape baliksa holan na mangharinghothon dirina sandiri.
Dibahen
pamarenta program PKH (Program Keluarha Harapan) tu angka na somampu, nadapotan
angka na so berhak, salah sasaran. Jala
jumtjot do dipasisi manang dipaholang angka na pogos, na so margellok diangka
ulaon, manang gabe sada alat komoditas Politik, asal ma boi gabe anggota Parlemen/DPR,
hape dung hundul nasida, diingot dang. Ra
hita pe olo do manghilala na songoni. Ala ni na soadong sibahenonta laho
mangurupi sada ulaon, pintor leas halak mangida hita.
Damang dohot
dainang na hinaholongan dibagasan Kristus
Hamoraon
dohot hapogoson sasintongna relatif do i, godang do na mamora merasa sai hurang
disinadongan, alai torop do na pogos disinaodangan gabe mamora diparrohaon ala
dihamulaitehon dohot dihasabamhon na adong diIbana. Pogos di ida Jolma sian
ukuran sinadongan, alai mamora dipambahenan.
Nang ido naeng
parsiajarn dihita marhita turpuk na sahat hita, ima aturan taringot tu etika,
parulaon, pangalaho maradophon dongan na pogos.. “Ayat 9 Tung sura lam marpogos
donganmu di lambungmu, pola mangadop ibana tu ho, ndang jadi dohononmu ibana
mangula ulaon ni hatoban.
Dia do maksud
ni ayat on, taringot na pogos. Adong do
na pogos, ala na soolo mula ulaon, ala ni losok ni rohana, ala ni sai
mengharapkan gaji na balga, ingkon jabatan na timbo. Ndang na pogos sisongoni na dimaksud
turpukhon, Molo ala ni hita sandiri do hita marpogos, ala ni parjujionta, ala
ni losok nirohanta, ala ni ginjang ni rohanta, holan lalap diangan-angan dohot
parlalapan hapogosan ma Jambarna.
“Tung sura
lam marpogos../ jatuh miskin”,
na marlapatan, adong hian do diibana, alai ala sesuatu hal, boi do i ala
parsahiton, haagoan/kehilangan, hagoran/kebakaran, dohot la asing. Ala
saluhutna na hita dipasu-pasu Jahowa, marhite ulaonta be. “Pola mangadop tu ho”, na
marlapatan ‘ na ro mangido pangurupion marhite na mangido karejo / ulaon, asa unang
gabe leas rohanta, jala unang dianggap hatoban manang direndahkan.
Boasa
dipaingot Debata?. Molo taida na masa nuaneg, angka TKI dianggap hatoban, ndang
dilehon gajina, disiksa bahkan dipamate. Angka pengusaha ndang mangalehon na
gabe hak ni parkarejona, angka partigatiga mangorui timbangan.
Marhite
turpukhon diajarhon do hita asa mangurupi dongan na pogos, mangalehon hak ni
angka parkarejo, denggan diangka ulaon ta be. Diangka pengusaha /pemborong/Wirausaha/wiraswata/partigatiga
talehon ma naummuli naundenggan dilaonta.
Songoni do nang tu angka parkarejo, asa
mangulahon ulaonna dibagasan hadengganon, sian ias ni roha, unang holan
manuntut hak alai ndang diulahon kewajibanna. Ingkon membangun relasi parsaoran
na saliing menguntungkan. Asa saling memberikan pelayanan yang terbaik.
Damang dohot
dainang na hinaholongan dibagasan Kristus
Dihalholngi
Jahowa do saluhut na tinompa Na i. Na mamora, na pogos, na porsea dohot na so
porsea pe dipasu-pasu Tuhan. Alai adong
do hasurungan Bangso Israel, dipllit Debata gabe bangsa na ni asianna, asa gabe
Tiruan na denggan tu saluhut bangso. Hita pe nunga dipliit Debata gabe ianakon
na, asa ngolunta gabe Tiruan na denggan diparsaoran.
Diajarhon do
tu hita asa manghaholongi dongan jolma termasuk angka na pogos, ai dihaholongi
Debata do sude na tinompaNa, asa unang leas rohanta. Ala ndang taboto pardalanan
ni ngolunta, songon dalan na tabolus, boi doi rata, adong nangkohan, turunan,
marlubang, marbatu batu bahkan lombang na bagas. Boi do sonari hita humasusasa
alani hapogoson i, alai marsogot haduan boi do hita gabe mamora. Dohot
sebaliknya.
Manghaholongi
angka dongan jolma marlapatan na olo paulihon, na olo mangurupi, na olo
manarihon, na olo pasingothon, na olo paingothon ndang gabe pailohon. Ai
marhite holong do boi hungkup sude angka hahurangan. Sude jolma ingkon
tahaholongi marhite holong ni Tuhan i, alai gumodangma tu dongan sahaporseaoan
(ref. Gal 6:10)
Didok
manghaholongi angka na pogos, asa olo do hita marsiurupan. Molo pe so tarbahen
hita laho mangalehon sihumisik, alai marhite na las rohanta patuduhon angka
dalan ni ngolu, mangajari nasida asa denggan diulaonna nunga tardok na
marholong roha. Asa unang holan
mangharinghothon diri sandiri. Menghargai ulaon dohot hodok ni parkarejo.
Molo
taingot jamita na diari minggu i (Lukas 6:27-36) asa gabe parasiroha hita, ai
Parasi roha do Tuhanta. Ibana do Amanta, hita anakhonNa. Molo na setaraf mamang
selevel tu hita manang na diginjang ta do na tahaholongi,. Manang mangurupi dongan ala hita hea
diurupi,. Urupi au asa huurupi ho, lehon tu au asa hu lehon tu ho, ahama parulian dihita, doshon tu angka na
somanada Debata doi.
Tung tangkas
do dipaingot hita, mangaholongi marhite
na mangurupi angka dengan ingkon sian ias niroha, biar mida Jahowa do dasor na,
unang na ala adong na ta hirim, ananeng sibuathonta manang gabe paruntungan
naneng manghaliangi arta amang ugasan ni dongan (Patik X).
Dilehon
Debata tu hita Pasupasu marhite angka ulaonta na marragam i, asa hita gabe
silehon dohot siboan pasu-pasu tu angka humaliangta. Asa marhite i do Marsangap
ma Jahowa dingolunta.
Huria ni Tuhanta,
Dia ma naeng
sipeophanta marhite turpuk dibornginon.
1. Asa arga
tabahen donganta, molo pe humurang na sida sian hita, unang gabe tangjongkali
manag leas hita marnida, alai tahaholongi ma, marhite na sian ias niroha dohot
las niroha laho mangurupi, paulihon, pasingothon, paingoton. Asa marhite holong
na denggan gabe hehe roha nasida laho denggan diulaon na,
2. Biar mida Jahowa ma na gabe dasor diparngoluonta, asa unang tubu roha na manghaliangi / mengingini / menguasai / mamparhatoban jolma ro ro mangido panguripion tu hita. Biar mida Jahowa ma na gabe dasor diparngoluonta, asa unang tubu roha na manghaliangi / mengingini / menguasai / mamparhatoban jolma ro ro mangido panguripion tu hita. Asa marhite angka ulaonta be, manang ha pe i, Taulahon ma na denggan , Tabahen ma laho pasangap Tuhani. (1 Kor 10:31 Onpe, na mangan manang na minum hamu, manang dia pe diula hamu: Bahen hamu ma saluhutna i, pasangaphon Debata!
3. Tahasabamhon ma dohot marbenget ni roha ni hita diangka ulaonta be, ai marhitei angka ulaonta i do dalan ni Jahowa laho mamasumasu hita, jala ido tong na gabe dalan dihita laho gabe pasupasu ngolunta diangka dongan. Tahamulaitehon ma saluhut pasu-pasu naung ta jalo sian Jahowa, molo pe otik sian bilanganna, unang maila hita molo tung pe hurangan hita, alai molo dibagasan las niroha dohot roha maulite manjalo i tu maghorhon haulion do i dingolunta.