Selasa, 05 November 2019

Saroha mangaradoti Patik Ni Debata/Sehati Menjalankan Perintah Tuhan (1 Musa 3:6-13)

 

1 Musa 3:6-13

Saroha mangaradoti Patik Ni Debata/Sehati Menjalankan Perintah Tuhan

Patujolo

Tung mansai uli do Ende No 160 naung taendehon andorang jamitaon, ende i ima na patuhon hasadon ni na saroha dikeluarga/parsaripeon marjanji tu adopan ni Debata laho mangoloi, mangihuthon dalan ni Jahowa dinamandalani/mangalugahon parsaripeon i. Asa ndang holan i, ende on pe marisihon tangiang mangido asa sai tongtong dipasupasu saleleleng mangolu, jala na patuduhon haunduhon ni roha tu Debata, manghantidanghon holan Debata do inganan laho mangalului parbinotoan, bisuk dohot uhum.  On do nang panindangion ni Joshua “alai anggo ahu dohot donganku sajabu, ingkon Jahowa do oloannami. (Joshua 25;15c)”

Jala ido na dipangido dohot dihirim Debata sian ganup ripe/keluarga na porsea i, ala digombambarhon Debata do, harajaonNa songon sada keluarga, ima na nidokNa “Keluarga Kerajaan Allah”. Dipatudos do diriNa songon sada Ama tu Ianakhon, on ma na patudohon, solhot ni Relasi/hubungan angka na porsea tu Debata.

Saluhutna do hita manghirim hinadenggan ni parsaripeon, ta hirim do nian asa saroha, sapingkiran, saurdot dibagasan keluarga i, alai sipata sai adong angka hamaolon na boi mambahen ndang saroha dohot sapingkiran angka na marsaripe. Ondo na naeng idaonta, angka dia do na umbahen boi masa i.

Dimula nai, tung mansai Denggan do ditompa Debata portibion, songoni nang jolma na parjolo i (Adam). Tung marasing do panompaon di jolma i sian angka tinompaan na asing. Molo didok Jahowa, “manjadi...gabe manjadi”, songoni do nang angka binatang dohot pahanpahanan, holan hosa dohot daging/pamatang sambing do,  alai molo manisia (jolma na parjolo/Adam), Ditompa Debata timura rupaNa (Imagodei, Citra Allah, menurut gambar dan rupa Allah), sian orbuk ni tano jala diullushon hosa hangoluan i, gabe martondi na mangolu jolma i. Parjolo do Dipasingkop Debata do naringkot tu Jolma i, ipe asa ditompa Jolma i.

Jolma i ditompa Debata marpamatang/daging, marhosa hangoluon, martondi, dilehon do tu jolma i huaso laho mangarajai , mangaramoti angka na tinompa di Jahowa, songoni nang lomo ni roha (Kehendak bebas) laho manontuhon, hataridaan na ima na si Adam na manggoari nasa pahanpahanan ro di pidong angka na martongatonga langit dohot nasa na manggulmit di tano on.

Ditogihon jala dipaojak Debata do Jolma i tu Porlak Eden, porlak na uli, gok damaeon, las niroha. Alai gagal do Adam dohot si Hawa manjagahon / mandalanhon patik / uhum ni Debata ala mangoloi lomo ni rohana sambing (menyalahgunakan kehendak bebas yang diberikan Allah).

Ndang margogo nasida laho mangalo ela-ela ni si Bolis. Ai dok Debata do “Jadi do panganonmu sian nasa hau di bagasan porlak on. Alai anggo sian hau parbinotoan ni na denggan dohot na roa, ndang jadi panganonmu; ai sadari dipangan ho sian i, sai na mate do ho (1 Musa 2:16-17), alai  gabe ganggu do roha ni si Hawa ala manangihon hata ni sibolis “na so jadi panganonmuna sian saluhut hau angka na di porlaki, Ndang na tutu hamu mate, sadari dipangan hamu sian i, tonggor ma matamuna, gabe doshon Debata hamu umboto na denggan dohot na roa.

Angka i do na patubuhon ganggu ni roha ni si Hawa tu Jahowa, bimbang, dia do na sintong. Jala parrohaon na gabe doshon Debata ido na mangonjar roha ni si Hawa, dungi sai dipanotnoti ma parbue ni Hau i, laos tartait rohana, dibuat, dipangan, dilehon tu si Adam, laos tonggor ma parnidaanna, namansaemara do hape, disadari Nasida ma ai ndang adong hape gogo nasida. Panolsolion, Tahutan, Maila.  

Diboto Debata do na niula nasida, ido umbahen na disungkun Debata si Adam“Didia do ho?, na marlapatan, mangido pertanggungjawaban sian si Adam, aha do naung diulahon ibana mangida na masa i. Tu Si Adam do parjolo dipasahat Debata patik dohot uhum i. Tung tangkas do di ida, dibege si Adam panghataion ni Si Hawa dohot ulok i, alai ndang adong tindakan na laho pasingothon si Hawa, laos gabe dohot do Adam manganhon parbue ni hau i. Ndang denggan dialusi, justru mangalului manang manipahon hasalaan na tu si Hawa. Songoni do nang si Hawa ditipahon tu ulok, ala dipaotooto ibana. Laos on do mula ni hasesega ni Parsaripeon i, tung tarida do ndang adong hasadaon, na saroha na sida mangoloi Debata. Marsipabalibalian.

 

Barita taringot tu Adam dohot si Hawa, sasintongna na manggombarhon jolma i sandiri.  Asa marhite turpukhon boi ma idaonta, angka dia do na boi mambahen maol tubu hasadaon/ na saroha/sapingkiran di keluarga. Angka dia ma?

Ganggu ni roha / keraguan-kembimbangan tu Debata.

Ndang porsea, ndang adong pos ni roha tu Debata, tarlumobi mangadopi hamaolon ditonga-tonga keluarga, lumobi ma molo so songon na dirohai manjadi. Tung mansai uli do ela-ela ni sibolis laho mangango jolmai. Jotjot do jolma i mangalului jalan pintas laho mangatasi hamaolon na niadopanna. Adong na maningkot, sisobur tuak (pemabuk), narkoba dohot la na asing. Manang manadinghon Debata, gabe porsea tu hagogoon ni Portibi.

Ndang marpanungkun dohot marpangoloi

Si Hawa na manghatai dohot si Bolis, na patuduhon ndang marhauduhon ni roha dohot marpangolio tusi Adam. Ai tu si Adam do dipasahat Debata patik i. Jotjot do dirumahtangga Istri / Suami mambahen sada keputusan ndang jumolo marpanungkun tu sinonduk manang pardihutana. Dung didalanhon keputusan i, marhorhon hagunturan dikeluarga i, Ala ndang setuju sinondukna/pardihutana. Jala pangalaho si songoni laho patuduhon ise do na marhuaso di keluarga i. adong do na ingkon hata ni amantai, manang holan hata ni inantai do nanaeng sibegeon manang siulahononton. Nunga ta bege turpuk na di ari minggu sian Efesus 5:22-33 ia parompuan (Istri) ingkon marroha pangoloi dohot roha na biar mida parsinondukna (na marlapatan na pasangaphon, na patimbohon  Parsinondukna/ Suami). Ringkot do diparsaripeon marbisuk (bijaksana) dohot marhapantasan ni roha (berhikmat). 

Ndang bertanggung jawab (marsipabalibalian).

Adam do uluan dikeluarga na, ibana do na gabe malim, na mangajari, mangaramoti dohot na pasingothon si Hawa. Alai ndang diulahon ibana i, baliksa manghohom, dipasombu si Adam do na niula si Hawa. Ndang roha mangharingkothon (perduli).

Adong do pemahaman tugas ni suami holan mangalului sinamot/hepeng,  alai urusan ni inakhon ditipahon tu inanta. Torop do angka ama holan na pasombuhon, ndang perduli tu keluarga na, Holan hasonangan dirina sandiri dipingkiri. Ndang diboto perkembangan ni ianakhon, ala sai lalap diulaonna, diparsaoranna. Molo denggan pangalaho ni ianakhonna didok ma, anak ni amana, alai molo so denggan inanta i ma na disalahon, “ai songon dia do mangajari”.

Turpuk na ari minggu i, Efesus 5:22-33,  na paboan aha do tugas ni Baoa 1) Gabe malim, pemimpin, uluan, Siparmahan di keluarga na mangharinghothon ngoluni partondion dohot pardagingon.  2) Mangaramoti (Pelindung) dohot manghaholongi keluarga, na manjagahon habadiaon ni parsaripeon 3) Na Marmudumudu jala na painuinu (Mengasuh dan merawat) keluarga / parsaripeon

Ndang mangarajai diri (tidak ada penguasaan diri).

Ndang boi si Hawa manaluhon lomo na, ndung diida ibana haulion ni parbue i. Ndang dirajai ibana simalolong na. Ndang Sude na Uli idaon ni simalolong mangpanghorhon hadengganon. Ai jumotjot do ala ni parnidaan gabe patubutubu angka sangkap na so denggan. Ala haulion ni rupa sasahalak, gabe madabu tu perselingkuhan. Ala uli ni sada pahean disada tokko gabe ndang diingot be manuhor bukku ni ianakhon.  Ala adong tamba arta ni dongan gabe dipatubutubu hata. Dison ma ringkot mangarajai diri (penguasaan diri). 

Marginjang ni Roha  (ndang olo unduk Mangidohon hasesaan ni Dosa).

Diboto Adam dohot si Hawa do, nunga dilaosi nasida patik ni Debata, on ma pemberontakan ni jolma na parjolo tu Debata. Alai ndang dirajumi nasida hasalaan i, ndang tu Debata nasida laho mangido hasesaan ni dosa, baliksa ditadinghon nasida do Debata marhite na martabuni nasida ala ni biar ni roha. Debata do na ro mangalului nasida ala holong ni rohaNa.

Ndang tarbahen sipata dingoluni parsaripeoni adong angka hasalaan na diulahon Amanta/Inanta. Alai tung mansai maol do Amanta/Inanta manesa hasalaan ni ripena. Sai diingot torus molo masa parsalisihan. Manang tu jolma na asing dipaboaboa hahurangan/hasalaan ni Amantai/Inantai. Ndang tu Jahowa laho mangido pangurupion.

       Angka i do na mambahen tung mansai maol adong hasadon na saroho laho mangaradoti patik ni Debata. Antong dia ma naingkon siulahononta?.

Marhauduhon tu Debata . Poda 19:23 Biar mida Jahowa parohon hangoluan, jala halak na sabam roha marsonangsonang do, ndang manginona jea tu ibana. On ma na gabe dasor mandalani ngolu diparsaripeon. Ndang holan amanta/inanta/inakhon, alai suluhut keluarga ingkon marhabiaran tu Jahowa.  Dison ma hataridaan hauduhon ni roha.

Managihon sipaingot, pangajarion na sian Debata, ai ido bohal laho mandalani ngolu diparsaripeon. Debata do mual ni parbinotoan, habisuhon dohot hapantason ni roha. Nunga dipasahat tu ganup hita ditingki na hot ripe ima hata sipaingot parsaripeon, adong do hita marningot i? Hata ni Debata na sahat tu hita ditingki na hot ripe, ima na patudohon Debata do na mandongani hita diparsaripeon i, Hata ni Debata ima Debata sandiri. Asa marhite sipaingot i, rade ma roha manjalo saluhut harurangan, dohot marsisesaan dosa /hasalaan ni ripe, na olo masipauneunean, na marroha pangoloi, dohot na marsipangsapan ndang be marsiasangan.

Manontong ma dihasatiaon mangaradoti Patik ni Debata, molo pe ragam hamaolon na niadopan diparngoluon on. Padao ma ganggu ni roha, Memang mansai borat, bangkol do laho mangulahon hata ni Debata, doshon do i molo marsahit hita tung mansai paet do ni hilala angka ubat na pinangan, alai ido dalan laho pamalumhon. Hata ni Debata ndang holan gabe ubat tu partondion na dibagasan hagangguon, alai dohot do margogoihon, manogunogu dohot padirihon asa margogo mangalohon angka sumbia dohot elaela ni portibi

Mangulahon tohonan ditongatonga keluarga. Aha do na gabe tohonan (tugas pelayanan) keluarga? Songon janji naung taundukhon i ditingki na hot ripe, ditingki mamboan ianakhon tardidi, malua. Gabe malim na tutu ditongatonga keluarga.

Hatomanon (penguasaan diri). Adong roha marpanimbangion, na sai patujolohon hadengganon sian angka parbadabadaan. Na patujolohon angka na rumingkot.